Hikayesinde
bel fıtığı veya başka bir sebebe bağlı bel rahatsızlığı bulunan bir hasta ister
operasyon geçirmiş, isterse geçirmemiş olsun, günlük hayatında yapılması ve
yapılmaması gereken hareketleri bilmek zorundadır.
1-
Cisimleri bir yerden başka bir yere taşırken belinizin eğik değil de dik bir
pozisyonda olmasına dikkat ediniz.
2- Herhangi
bir ağırlığı taşımanız gerekirse yükü vücudunuza simetrik olarak
paylaştırdıktan sonra taşıyınız.
3- Ağır bir
yükü kaldırmayı denemeyiniz.
4- Hafif
dahi olsa yerden bir cismi alırken dizlerinizi kırınız ve çömelerek alınız.
5- Sandalye
veya koltukta otururken dik bir pozisyonda olmaya gayret ediniz ve bunu
alışkanlık haline getiriniz.
6- Bir
eşyayı alırken ona doğru uzanmayınız, yanına iyice yaklaşınız ve öyle alınız.
Bir cismi yerden alırken de önce onu bedeninize doğru yaklaştırıp sonra
yükseltiniz.
7- İki kişi
iseniz ve bir eşyayı iki ucundan tutarak taşımanız gerekiyorsa, birbirinize
haber vermeksizin eşyanın bir ucunu asla bırakmayınız.
8- Bir
cismi kaldırmadan önce onun ne derecede ağır olduğunu tahmin etmeye çalışınız,
ondan sonra yaklaşınız. Kaldırma işlemi ne geçmeden önce onu hafifçe yoklayarak
bir kez de test ediniz ve ağırlığı hakkında tam bir fikir edindikten sonra
kaldırınız.
9-
Cisimleri bedeninizle değil de önce beyninizle kaldırdığınızı unutmayınız.
Bunun için, ağır bir yükü mutlaka kaldırmanız gerekiriyorsa, haltercilerin
yaptığı gibi, çok iyi konsantre olunuz.
10- Ayakta
iken belinizi sağa ve sola doğru rotasyon yaptırıp eğilerek yerden bir şey
almayınız.
11- Ağır
bir cismi bir yerden bir yere çekerek veya iterek tek başınıza götürmeyiniz.
12-
Merdivenlerden inerken bastığınız basamaklara çok dikkat ediniz. Bazen son
basamağa geldiğinizi sandığınızda bir basamak daha vardır ve siz farkında
olmadan tüm vücudunuzla aşağıya doğru düşersiniz. İşte bu çok tehlikeli bir
harekettir, bundan kaçınınız.
13-
Elinizi, yüzünü yıkarken lavaboya doğru eğilmeyiniz, bezi olabildiğince dik
tutmaya gayret ediniz. Bu yüzden evinizdeki lavaboların biraz daha yüksekçe
olmasını sağlayınız.
14-
Çocuklarınız okula giderken çantalarında az yük taşıtmaya çalışınız. Bunun için
sadece o günkü dersleri ilgilendiren kitap ve ders gereçlerini yanlarına
almaları konusunda onları eğitiniz.
15- Ütü
yaparken tek ayağınızın altına 15-20
cm . yükseklikte bir cisim koyarak hafifçe yükseltiniz,
belinizin rahatladığını göreceksiniz.
16-
Elektrikli süpürgeyle veya paspasla yerleri temizlerken öne doğru eğilmeyiniz
ve belinizi dik bir pozisyonda tutmaya gayret ediniz.
17-
Sağlıklı iken düzenli olarak spor yapınız. Yüzmeye önem veriniz, yürümeyi ihmal
etmeyiniz.
18- Her gün
ez az 15 dakika yürüyünüz.
19- Bir
defa bel rahatsızlığı geçirmiş ve iyileşmişseniz, uzman doktorun size vereceği
egzersizleri aksatmadan yapınız.
20-
Sağlıklı iken de her gün hiç aksatmadan kaslarınızı güçlendirici egzersizler
yapınız.
21-
Egzersizleri, altında sunta veya tahta bulunan halı veya battaniye gibi sert
bir zemin üzerinde yapınız.
22-
Egzersiz hareketlerinin sayısını gün geçtikçe yavaş yavaş artırınız.
Başlangıçta aşırılığa kaçmayınız.
23- Spor ve
ya egzersiz yaparken ani ve zorlayıcı hareketlerden kaçı nınız.
24-
Egzersiz sonrasında şiddetli ve 15 dakikadan fazla süren bir rahatsızlık ortaya
çıkarsa uzman doktora danışınız. Bir saati geçen rahatsızlık söz konusu ise o
hareketi yapmayınız.
25- Hergün
beyaz peynir veya bir tabak yoğurt yemeyi adet haline getiriniz.
26- Eğer
kilonuz fazla ise ve bunu bir türlü veremiyorsanız, bir uzman doktor ve
diyetisyene başvurunuz. Gerekirse psikologdan da yardım isteyerek, kararlı bir
şekilde kilolarınızı veriniz.
27- Uzman
hekime danışmadan bel korsesi kullanmayınız. Çelik balenli korselerin uzun vadede
bel ve karın adalelerini zayıf bırakacağını unutmayınız.
28- Kesin
teşhis konulup bel ağrınızın nedeni anlaşılmadan belinizi asla çektirmeyiniz.
Bunun bazen felce kadar giden sonuçlara yol açtığını unutmayınız.
29- Uzüntü
ve streslerin bel sağlınızı da olumsuz yönde etkilediğini bilerek ruh
sağlığınıza özen gösteriniz. Ailevi, sosyal veya iş hayatınızla ilgili
problemlerinizi çözmek için gerekirse ilgili doktor ve şahıslardan yardım
isteyerek köklü bir çözüme gidiniz.
30- Vücut
ağırlığınızı sürekli kontrol altında tutunuz. Alınan her fazla kilonun
vücudunuz ve beliniz için ilave bir yük olduğunu, bunun da belinizin
biyomekaniğini olumsuz yönde etkilediğini unutmayınız.
31- Uzun
topuklu veya topuksuz ayakkabı giymeyiniz. Ayakkabınızın topukları normal olsun.
32-
Sandalye veya koltuğa oturmak için kendinizi oturağınızın üstüne sanki
düşüyormuş gibi, aniden bırakmayınız. Yavaş yavaş, kontrollü olarak oturma
pozisyonuna geçiniz.
33-
Sandalye veya koltukta otururken, bir cismi -hafif dahi olsa- öne doğru eğilerek
yerden almayınız.
34- Yan
veya sırtüstü pozisyonda yatarak uyuyunuz. Yüzüstü yatmayınız.
35-
Yatağınız sert olsun. Vücudu değişik şekillere sokan, stabil olmayan yumuşak
yataklar sağlıklı değildir. Altında sunta veya tahta olan yataklar ile kaliteli
ortopedik yatakları tercih ediniz.
36-
Doktorunuz mutlak yatak istirahati vermişse, 2 veya 3 hafta kesinlikle
istirahat ediniz. Bu süre içinde ağrınız artıyor, durumunuz kötüye gidiyorsa,
doktorunuza bildiriniz.
37- Mutlak
sert yatak istirahatinde iken ayaklarınızın altına birkaç yastık koyarak
yükseltmeniz daha iyi olacaktır. Bu esnada yemeklerinizi yatarak
yiyebilirsiniz.
38-
Sırtüstü yatağınızda veya bir halının üzerinde uzanırken bacaklarınızı
dizlerinizi kırarak yukarıya doğru toplayınız. Bu pozisyonda beliniz daha çok
rahatlar ve ağrılarınız daha çabuk geçer.
39- Beliniz
ağrıyor ve özellik le de ağrı bacağınıza vurmaya başlamış ise vakit geçirmeden
uzman doktora başvurunuz. Doktor olmayan kişilerle kaydedeceğiniz vaktin bazen
telafisi mümkün olmayan zararlara yol açabileceğini unutmayınız.
40-
Sağlıklıyken, günlük yaşantınızda tembel olmayınız, hareketli olmayı tercih
ediniz.
41-
İşyerinde devamlı oturarak çalışıyorsanız, bunun beliniz için sakıncalı
olduğunu biliniz. Bu nedenle arasıra kalkıp dolaşınız. Çünkü oturur pozisyonda
iken belinize binen yük, ayakta iken olduğundan belirgin şekilde daha fazladır.
Hatta yapılan araştırmalarda günlük mesaisinin büyük bir kısmını oturarak
geçirenlerde bel fıtığına ya kalanma riskinin ayaktakilere oranla daha fazla olduğu
tesbit edilmiştir.
42-
Bacaklarınız düz pozisyon dayken, ayakta dimdik uzun süre hareketsiz
kalmayınız.
43- Daha
önce bel rahatsızlığı geçirmişseniz, güreş, boks, judo, futbol gibi mücadele
sporlarından ve halter gibi uğraşlardan uzak durunuz. Bunların yerine yürüme ve
yüzme gibi sporları tercih ediniz.
44-
Çocuklarınız hızlı gelişsinler diye aşırı antrenman veya gereğinden fazla spor
yaptırmayınız.
45-
Çocuklarınız oturarak ders çalışırlarken onları öne ve ya yana eğik durmamaları
konusunda sık sık uyarınız.
46-
Raflardan kitap veya herhangi bir eşyayı alırken önce ayağınızın altına
yükseltici bir şey koyunuz ve o eşyanın hizasına yükseldikten sonra alınız.
47-
Yürürken veya ayakta dururken vücudunuzun dik bir pozisyonda olmasına özen
gösteriniz.
48-
Ayakkabınızı bağlamanız veya benzer bir hareket yapmanız gerekiyorsa, çömelerek
ve ya yüksekçe bir cismin üstüne basarak yapınız.
49-
Otomobil kullanırken koltuğunuz sert olsun, arkaya dayandığınızda koltuk
belinizi desteklesin ve adeta kavrasın. Uzun yola çıkarken de belinizi ince bir
yastıkla destekleyiniz.
50-
Yataktan kalkarken önce tam yan dönünüz, daha sonra ellerinizle yandan destek
alarak oturur pozisyona geçiniz ve öyle kalkınız.
Bel için
egzersizler
Genel
sağlık açısından olduğu gibi bel sağlığı için de sporun ve sağlıklı iken
yapılacak egzersizlerin önemi büyüktür. Bel, sırt ve karın adelelerini
güçlendirmek için gerekli olan spor ve hareketlere ömür boyu devam edilmelidir.
Ancak bel fıtığı gelişmesine zemin hazırlayabilecek veya bizzat neden olabilecek
mücadele sporları yerine, yüzme, yürüme ve bisiklet sürme gibi sporlar tercih
edilmelidir. Yüzlerce egzersiz hareketi içerisinden de rastgele hepsini yapmak
yerine belirli hareketlere öncelik tanınması gerektiğini düşündüğümüzden, bele
fazla yük bindirmeyen ve gelişmekte olan bir bel fıtığının ilerlemesine neden
olmayacak en emniyetli altı adet hareketi sizler için seçtik. Hikayesinde daha
önce geçirilmiş bir bel rahatsızlığı bulunan veya bel fıtığına muhtemelen aday
olan kimselerin kendileri için emniyetli olan bu hareketleri yapmaları faydalı
olacaktır. Ancak egzersizler yapılırken dikkat edilmesi gereken bir takım
hususlar vardır:
· Egzersizler; havası temiz bir ortamda (Hava müsaitse evde pencereler
açılabilir) altında sunta veya tahta bulunan halı veya battaniye gibi sert bir
zeminde yapılmalıdır. Yumuşak veya deforme olabilen yataklar üzerinde egzersiz
ve spor yapılmamalıdır.
· Bel fıtığı rahatsızlığına yakalananlar hastalığın ağrılı döneminde bu
hareketlere başlamamalı, istirahati tercih etmelidir. Şikayetler geçtikten
sonra doktora danışılmalı ve egzersizlere ondan sonra başlanmalıdır.
· Egzersizlere başlanınca ilk günden itibaren çok çabuk bir iyileşme
beklenmemeli, sabırla hareketlere devam edilmelidir. Hareketlerin sayısı ve
tempo gün geçtikçe yavaş yavaş artırılmalıdır. Başlangıçta aşırılığa kaçarak
daha kötü bir duruma düşülmemelidir.
· Konunun uzmanı olan doktor başka şekilde tavsiye etmemiş ise ilk bir ay
her hareket günde beş defa yapılmalıdır. Daha sonra her ay hareketler beşer
beşer artırılarak egzersizlere devam edilmelidir.
· Ani ve zorlayıcı hareketlerden uzak durulmalıdır. Sizin için seçtiğimiz
aşağıdaki altı çeşit egzersiz risksiz olup, daha çok bunlar tercih edilmelidir.
· Hareketler esnasında veya sonrasında normalde mevcut ağrının artmaması
gerekir. Bu yüzden egzersiz sonrası, şiddetli ve 15 dakikadan fazla süren bir
rahatsızlık ortaya çıkarsa doktora danışılmalıdır.
· Rahatsızlık bir saatten fazla sürüyorsa o hareket egzersiz programından
çıkartılmalıdır.
· Bel fıtığı ameliyatı olanlar operasyonun üzerinden üç hafta geçmeden
egzersizlere başlamamalı, daha sonra başlayarak her hareketin sayısını yavaş
yavaş artırmalıdırlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder